Ο φίλτατος Π κατέθεσε σε σχόλιο του στο κείμενο για τον Μάλερ την κατάντια του Τρίτου Προγράμματος, σχόλιο το οποίο θέτω σε ποστ. Είναι απίστευτο πως στοιχειώδεις γνώσεις μουσικής, αλλά και γλώσσας, ξεστομίζονται μιξοβαρβαρισμένες από χείλη που φέρουν επίσημους και βαρύγδουπους τίτλους – ένας εξ αυτών έχει την ιδιότητα του… μαέστρου. Παραθέτω τη λίστα, με κάποιες διευκρινήσεις μου εκεί όπου χρειάζεται, για να γίνει κατανοητό το βάθος της παρακμής ενός ιστορικού θεσμού, που μεταξύ άλλων, είχε κάποτε στο τιμόνι του τον αείμνηστο Μάνο Χατζιδάκι. Κατά τα άλλα, όσοι διαμαρτύρονται ότι το Γ’ Πρόγραμμα δεν εκπέμπει σε απομακρυσμένες περιοχές και γενικά δεν έχει δυνατό σήμα να το ακούνε καθαρά, κατά βάθος είναι τυχεροί. Ιδού.
Άνθρωπος που θεωρεί τον εαυτό του μαέστρο και έχει εκπομπή στο Tρίτο, ανέφερε κάποτε το 2ο μέρος της Φανταστικής ως «μιά μπάλα»… (σ.σ. Το δεύτερο μέρος της Φανταστικής Συμφωνίας του Μπερλιόζ τιτλοφορείται “the Ball” ήτοι “ο χορός”. Σκεφτείτε μόνο το μπαλ μασκέ=χορός μεταμφιεσμένων)
H κατάσταση στο Tρίτο, με κάποιες εξαιρέσεις, είναι πραγματικά άθλια. Πάρτε πρώτα μερικές ακόμα αποφωνήσεις του κ. μαέστρου:
«Xορωδία και Oρχήστρα […] του Bάρσοβ» (σ.σ. της Βαρσοβίας)
«Συμφωνία Kοντσερτάτε» (σ.σ. αντί Κοντσερτάντε)
«Πιοτρ Ίλικ Tσαϊκόφσκι» (σ.σ. αντί Ίλιτς)
«Nτέιβιντ Όιστραχ» (σ.σ. αντί Ντάβιντ Όιστραχ, ήταν ρωσοεβραίος βιολιστής)
«Διευθύνει ο Pίχαρντ Στούτ» (πριν το κομμάτι), «Pίτσαρντ Στούτ» (μετά το κομμάτι) [Richard Stoudt, Άγγλος]
O μαέστρος αυτός κάνει και βαθυστόχαστα σχόλια για τα κομμάτια, του επιπέδου π.χ. ότι το Kοντσέρτο του Στραβίνσκυ είναι «χαριτωμένο» και «έχει ωραίες ιδέες» (σ.σ. και το Yeiassou Maria είναι «χαριτωμένο» και «έχει ωραίες ιδέες»)
Aλλά όπως λες, stefanos30, δεν έχει σημασία ποιός είναι – μόνο που δεν ισχύει το ότι αν δεν ήταν αυτός θα ήταν κάποιος άλλος, γιατί EINAI ή ήταν και άλλοι! Πάρτε ένα δειγματολόγιο προς επίρρωσιν:
κος. Σ.
«9 διπλά φαγκότα» [κοντραφαγκότα]
κα. Γ.
«Oνεγκέρ» και «Xόνεγκερ» στην ίδια φράση (σ.σ. Arthur Honegger, γάλλος συνθέτης. Αν και έχει επικρατήσει η γερμανική προφορά του ονόματος, Άρθουρ Χόνεγκερ, εν τούτοις είναι μάλλον πιο ορθό το Αρτύρ Ονεγκέρ)
κα. B
«Pαλφ Bων Γουίλλιαμς: το ανέβασμα του κορυδαλλού» [Pέιφ, The Lark Ascending]
κος. Φ.
«Nτάουλαντ» πριν το κομμάτι, «Nτόουλαντ» μετά [σωστό είναι το δεύτερο]
«Άντριαν Mπάουλτ» [η σωστή προφορά είναι Έιντριαν Mπολτ] (σ.σ. Adrian Boult)
κος. M.
«Άντριαν Mπουλτ» (σ.σ. κι όμως, το «Μπουλτ» έχει επικρατήσει ακόμα και στους σοβαρούς μουσικούς, κριτικούς και ακροατές)
«Kαίτχεν» [Kαίτεν]
«Pέι Γκούντμαν» [Pόυ] (σ.σ. Roy Goodman)
«Λίο Nτελίμπ» [Λεό] (σ.σ. Léo Delibes)
«Σερενέιντ Nτβόρζακ» (σ.σ. αναφέρεται στη γνωστή Σερενάτα για έγχορδα του Αντονίν Ντβόρζακ)
«Πώλ Xίντεμιθ», «Tράουερμιούζικ» [Πάουλ Xίντεμιτ, Tράουερ-μουζίκ] (σ.σ. Paul Hindemith, Trauermusik= Πένθιμη Μουσική)
«Θα ακούσουμε από τη Mουσική Προσφορά με αρ. κατ. 1079 τη Σονάτα για φλάουτο και χάρπσικορντ (σ.σ. κλειδοκύμβαλο ή αρπίχορδο αλλά πείτε το τσέμπαλο ντε!) με αρ. κατ. 1032» [όχι δεν κάνω πλάκα, έτσι είχε πει!]
Άλλος κος. M:
«Pόντο με συγκρουόμενα επεισόδια» [υποθέτω μετάφραση κάποιου «contrasting» από το φυλλάδιο του cd]
Άλλος κος M.
«Nτιβερτιμέντο Mότσαρτ σε Σι μείζονα» [και πριν και μετά το έργο. O συγκεκριμένος M. διδάσκει και θεωρητικά, τρομάρα του: σε όλη τη μουσική της κλασικής περιόδου (σ.σ. από τον Χάυντν μέχρι τον πρώιμο Μπετόβεν) δεν υπάρχει ούτε ένα ορχηστρικό έργο σε Σι μείζονα, γιατί ποτέ δεν γράφονταν κομμάτια για πάνω από 4 αλλοιώσεις στον οπλισμό.] (σ.σ. η Σι μείζονα οπλίζεται με 5 διέσεις: φα, ντο, σολ, ρε, λα)
κος. Π
Θέλει να βάλει ένα ορχηστρικό παράδειγμα για σύγκριση με ένα συγγενές σόλο κομμάτι, και λέει: Eπειδή δεν βρήκαμε αρκετά καλή εκτέλεση, ζητήσαμε από τον ηχολήπτη να μας το βάλει σε γρήγορες στροφές. [και πάλι δεν κάνω πλάκα] (σ.σ. σαν εκείνη τη διαφήμιση του μπακάρντι με τα βουντού;)
Έτερος κος. M.
Eδώ μαζί ένα δείγμα σουρρεαλισμού και ένα της κατάντιας του Tρίτου. Eκπομπή 30 Iανουαρίου, αρχίζει λέγοντας (τα γράφω περιληπτικά): Aν σήμερα ήταν του Aγ. Δημητρίου θα είχαμε να ευχηθούμε σε πολλούς, μεταξύ των οποίων εγώ, ο ηχολήπτης και ο διευθυντής που πέρασε από το στούντιο. Tι κι αν δεν είναι, τι κι αν το όνομα είναι αρχαιοελληνικό, θα αρχίσουμε με ένα ισπανόφωνο (σ.σ. !) τραγούδι. Kαι τελικά κάνει εκπομπή με βάση το όνομα Δημήτρης, στην οποία εκπομπή (στο Tρίτο Πρόγραμμα ε;), μετά τον Mητρόπουλο και τον Σοστακόβιτς παρήλασαν οι: Tιόμκιν, Ψαριανός, Γαλάνη, Xορν, Mίμης Φωτόπουλος και νέοι έλληνες τραγουδοποιοί (σ.σ. !!!)
Να προσθέσω πως έχει μείνει στην ιστορία το Κανόνι του Ταγματάρχη, ήτοι ο Κανόνας σε Λα μείζονα (Canon in A major), του Πάχελμπελ! Μπέρδεψαν τους μουσικούς κανόνες (canon) με τα κανόνια (cannon) αλλά τον Μείζονα Ταγματάρχη (major) τον αφήνουμε να κανονιοβολεί την αγραμματοσύνη τους…
UPDATE: Έκανα μερικές προσθήκες και διορθώσεις στο παρόν ποστ, αλλά όσοι ψωνίζεστε με μουσικολογικές μεταφραστικές κοτσάνες, τρεχάτε σε ένα παλιό ποστ του Gravity & the Wind: αφορά μια αρκετά γνωστή μουσική «εγκυκλοπαίδεια», της οποίας κύριο χαρακτηριστικό είναι η αθλιότατη μετάφραση. Θαυμάστε το σαβουροπακέτο Μουσική Εγκυκλοπαίδεια των εκδόσεων «Αλκυών», ο ίδιος οίκος που εκδίδει το πασίγνωστο περιοδικό Ανεξήγητο, δια χειρός του αγαπητού μου φίλου Π. Καινούρια τζάμπα κόμμωση, εγγυημένη.
Λαπούτα 
Εάν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να προσθέσω και την εκφορά του ονόματος της σοπράνο Dawn Upshaw (Ντον Άπσο) ως «Ντάουν Άπσοου».
Με αγωνιστικούς χαιρετισμούς
cyrusgeo
CyrusGeo
Λυπήσου με! Δεν αντέχω άλλο!
Αγαπητέ μου, αν δεν έχεις ακούσει τον Σμέτανα Ποταμό του μεγάλου συνθέτη Μολδάβα, δεν έχεις ακούσει τίποτα…ίσως μόνο αν έχεις με προσοχή αφουγκραστεί το έργο του Μάχλερ να καταλάβεις τι θέλω να πω.
Όλα αυτά από ακροάσεις του Τρίτου Προγράμματος.
Μια ερώτησις μόνον:
Τα διπλά φαγκότα ήτο με τζατζίκι και κρεμμύδι ή, άνευ;
Το κανόνι του ταγματάρχη ε??? Sexy ακουγετε αυτό :-)))
Μού θυμίζει τον θρυλικό, πλέον, υποτιτλισμό:
I will make a toast- Θα φτιάξω ένα τοστ
Τα «Κανόνια του Ναβαρρόνε» πως δεν τα κοτσάρανε κάπου;
Έλεοοοοοοοςςςςςςςςςςςςςςςς!
Οι κυρίες και οι κύριοι αυτοί θέλουν κρέμασμα! Κρέμασμα και κάψιμο θέλουν εκείνοι που τους προσέλαβαν/διόρισαν στο μοναδικό πολιτιστικού περιεχομένου (τρομάρα μας) ΚΡΑΤΙΚΟ ραδιοφωνικό κανάλι, το οποίο χρυσοπληρώνουμε είτε το ακούμε είτε όχι!
[Μάλιστα αν θυμηθώ τα καψόνια που έκανε σε εμάς η τότε διεύθυνση του Γ’ Προγράμματος την εποχή που συνεργαστήκαμε με αυτό – 1988~89 – ώστε να διαφυλαχθεί η υψηλή ποιότητά του, εξοργίζομαι ακόμη περισσότερο!!!]
Ένα δωράκι για Ε/εσάς, κάτι που δεν παίζεται στο Γ’ Πρόγραμμα 🙂
«Dance to the radio»
Φιλάκια,
Η Ιέρεια
Δύων Ανατέλλων
Ειπώθηκε κι αυτό; Ωραία, να λέω κι εγώ «το Χαμόγελο» μιας τραγουδίστριας που την λένε Τζοκόντα.
goas
Ανάλογα με τον γυροπιττά της γειτονιάς τους.
Σπυρέτο72
Εμένα πιο πολύ κοιμήσικο παρά σέξυ μου φαίνεται το Κανόνι. Ιδανικό κομμάτι να βάζει η πονοκεφαλούσα σύζυγος στον ξαναμμένο άντρα της.
Pascal
Σε ποια ταινία ήταν αυτό; Και την μπαγκέτα πως να την μεταφράζανε άραγε; Με μουσικά ή μαγειρικά κριτήρια;
Σεντούκι/An-Lu
Τι έγινε, καινούριο ιστολόγιο; Με γεια! Καλύτερα να περιμένεις να κοτσάρουν το 21ο κοντσέρτο του Μότσαρτ ως σύνθεση της… Ελβίρας Μάντιγκαν!
Αγγελικέ Ιωάννη
Γιατί διάβασες αυτό το ποστ; Έζησες δοξασμένες εποχές, δεν έπρεπε να το δεις για να οργιστείς ή να σε πιάσει η θλίψη. Χιλιοευχαριστούμε για τους Joy Division!
xronia polla 😉
Σε ευχαριστώ Μανιφέστο 🙂
JAGO, κρατιέσαι; Πάρε κι αυτό το φρέσκο:
«Ο Λουκάς Καρυτινός, από την πλευρά του, τόνισε πως μεγάλοι συνθέτες σμίγουν με μεγάλους θεατρικούς συγγραφείς σε ένα κοινό έργο. Και εξήγησε: «Θα βρεθούν ο Ίψεν μαζί με τον Κρικ στο έργο του Πέρκινκ, στη σουίτα Πέρκινκ θα βρεθεί δίπλα ο Σαίξπηρ με τον Καρλ Μαρία Φον Βέμπερ στον Οπερο και θα παρουσιαστεί επίσης ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα του Σαίξπηρ μέσα από τη φαντασία του Τσαϊκόφσκι». Το πρόγραμμα, είπε ο κ. Καρυτινός, θα συμπληρωθεί με τη φαντασία για χορωδία πιάνων και ορχήστρα του Μπετόβεν».
Φυσικά ο Kαρυτινός δεν θα τα είπε έτσι – έτσι τα άκουσε και τα κατέγραψε ο στούρνος που παριστάνει τον δημοσιογράφο.
«χορωδία πιάνων και ορχήστρα»
ΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑ!!!
ΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑ!!!
ΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑ!!!
ΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑ!!!
ΥΓ Για τους ανυποψίαστους: εννοείται η πολύ ωραία Φαντασία για Πιάνο, Χορωδία και Ορχήστρα του Μπετόβεν. Ο Λουκάς Καρυτινός είναι πολύ σοβαρός, εξαιρετικά μορφωμένος και θαυμάσιος μουσικός, δεν λέει ποτέ του κοτσάνες.
Καλά, ο Γκρηγκ έγινε Κρικ, η σουίτα Πέερ Γκυντ (που είναι του Εντβαρντ Γκρηγκ) μασήθηκε ως Πέρκινκ (εντελώς Ψυχώ κατάσταση). Ο Όπερο είναι ο Όμπερον, αλλά για το macedoine mix με Ρωμαίο, Σέξπηρ και Τσαϊκόφσκυ, σηκώνω ψηλά τα χέρια μου!
Ο Π με κάλυψε στο χθεσινό του σχόλιο/σημερινό άρθρο.
Για το φρέσκο: όπως με ενημέρωσε συνάδελφος (ούτως ή άλλως δε θα μπορούσα να το επιβεβαιώσω, ειδικά όσον αφορά το γραπτό τύπο), εμφανίστηκε σε πολλά μέσα αυτούσιο. Οπότε αναγνωρίζω 2 προβλήματα: 1. αυτός/αυτή/αυτοί που έγραψε/αν το δελτίο τύπου είναι άσχετοι με το αντικείμενο, και 2. οι εφημερίδες (ιδιωτικές επιχειρήσεις!!!) δεν έχουν κάποιον να το κοιτάξει και να το σουλουπώσει.
Άσχετο: τα δυτικής γραφής ονόματα, και οι ανάλογοι τίτλοι βέβαια, καλό θα ήταν να γράφονται με λατινικούς χαρακτήρες σε προγράμματα, βιβλία, κ.λπ. [για να αποφύγουμε οποιαδήποτε παρεξήγηση δεν αναφέρομαι στο μπλογκ]. Εδικά με το ίντερνετ απαιτείται. Τα σλαβικής με ελληνικούς.
Χορταστική σοδειά, JAGO! Γράφω το πρώτο μου σχόλιο εδώ, αν και σε διαβάζω συχνά. Ο χρόνος λίγος όμως!
Να επιβεβαιώσω με τη σειρά μου τα στοιχεία, μια και συμμετέχω ως μουσικός στη συγκεκριμένη συναυλία του κ. Καρυτινού: το πρόβλημα όντως ξεκίνησε από το δελτίο τύπου. Ορίστε, για του λόγου το αληθές, και το αυθεντικό «αριστούργημα»:
http://www.cityofathens.gr/portal/site/AthensPortal/Anakoinoseis/index_21_03_07.html
«αριστούργημα» δεν είναι, αλλά πολύ καλύτερο από αυτό του in.gr εδώ:
http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=789129&lngDtrID=253
Και συμπεραίνω ότι ο δημοσιογράφος που παρεβρέθη στην εκδήλωση παράκουσε τη σωστή φράση του κ. Καρυτινού κι αντ’αυτού έγραψε «τη φαντασία για χορωδία πιάνων και ορχήστρα». Δεν είναι δα κάτι το απίθανο…
Οπότε, αν υποψιαστώ προβοκάτσια είμαι κατά φαντασίαν συνωμοσιολόγος;;;
Καλή σας νύχτα.
nicon, π, jago, stefanos30
Οπως μπορεί να δεί κάποιος στο site του Δήμου Αθηναίων, μετά το σούσουρο για το δελτίο τύπου μπήκαν και το διόρθωσαν. Αφησαν όμως το χειρότερο: την περίφημη χορωδία πιάνων…
Το δελτίο αυτό πήγε σε όλα τα μέσα και αρκετές εφημερίδες και πύλες το έβαλαν αυτούσιο (εξ ου και το in.gr του stefanos30).
Πιο σοβαρά έντυπα (Καθημερινή της Κυριακής) δεν έβαλαν καθόλου περί προγράμματος της συναυλίας μιας και ο υποψιασμένος συντάκτης δεν έβγαζε άκρη.
Είχαμε και άλλα χθές σε κυριακάτικες: Την Μπάλτσα πχ να τραγουδά την εισαγωγή από την Οπερα «Δύναμη του πεπρωμένου» κλπ…
Για το επιτυχημένο και εν πολλοίς σωστά διαμαρτυρόμενο post θα κάνω λίγο τον δικηγόρο του διαβόλου (συγγνώμη, του Τρίτου)!:
Θεωρείτε όλοι λοιπόν τόσο λογικό, κάθε ένας χωριστά παραγωγός του Τρίτου να γνωρίζει άπταιστα και εις λεπτομέρειαν διαλέκτου (π.χ. Ralf) Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά, Βελγοφλαμανδικα (πως προφέρεται o Herreweghe?), Ουγγρικά (Kocsis?), Ρώσικα, Σουηδικά και τελειωμό δεν έχει? Ταυτοχρόνως δε να έχει και κατάρτιση μουσικολόγου, πολυετή εμπειρία επαγγελματία μουσικού, να είναι ο λόγος του μελίρρυτος, να μπορεί να αναπτύσσει τη σκέψη του γραπτώς και προφορικώς σε ρέοντα Ελληνικά, να διαθέτει τεράστια προσωπική δισκοθήκη (οι εξωτερικοί παραγωγοί δεν έχουν πρόσβαση στη δισκοθήκη της ΕΡΤ), να είναι οργανωτικός, συνεπής και τακτικός στη δουλειά του, με δημιουργική φαντασία – συνδυαστική λογική και να μην κάνει ποτέ κανένα λάθος κατά τη διάρκεια 1245 ΖΩΝΤΑΝΩΝ εκπομπών?
Και πόσους τέτοιους μπορείτε να προτείνετε?
Καμμιά πενηνταριά που έχει ανάγκη το Τρίτο μήπως?
Ειδικά το θέμα της προφοράς, δεν είναι κάτι που εύκολα μπορεί να τσεκάρει κάποιος… Ακόμα και κάποιες πηγές που κυκλοφορούν τα περιπλέκουν χειρότερα και σφάλλουν αυτοαναιρούμενες.
Βέβαια άλλο η μπάλα του Berlioz και άλλο πως προφέρεται σωστά ο Boult ή ο Honegger, που ούτε και το post δεν έχει αποφασίσει.
Αλλά «κατάντια του Τρίτου» μήπως είναι λίγο υπερβολικό?
proinos
Το ζήτημα δεν μπορεί βέβαια να είναι τόσο εξειδικευμένο ως προς το πως προφέρεται ο Herreweghe – Χερεγουέι μάθαμε πρόσφατα ότι είναι το ορθό – αλλά οι στοιχειώδεις γνώσεις που μεταδίδονται από (κατά δήλωση) μαέστρους και θεωρητικούς οφείλουν να σέβονται τον ακροατή. Σερενέηντ Ντβόρζακ; Μια χαρά αν το λένε έγκυρα χείλη. Ίλικ αντί για Ίλιτς; Δεκτόν. Κανόνι του Ταγματάρχη; Κούκλα.
Το θέμα δεν θα ήταν εξίσου σοβαρό αν οι ίδιοι – εννοώ αυτούς με το (κατά δήλωση) ανάλογο επίπεδο σπουδών κι ευφράδειας – αναλάμβαναν να μιλήσουν για την ιστορία – τέτοιους έχουμε μπόλικους στα σαβουροκάναλα – τη μαγειρική και τη σεξουαλική ζωή των μελισσών;
Το ζητούμενο εδώ είναι η υπευθυνότητα, θα διάβασες πιο πάνω την οργή του Αγγελικού Ιωάννη: δούλευε την περίοδο 88-89 στο Τρίτο. Ο Δύων Ανατέλλων εργάστηκε για πάρα πολλά χρόνια στο κρατικό και ιδιωτικό ραδιόφωνο, χώρια που έχει προϋπηρεσία και στο BBC. Κανείς τους δεν θυμάται σε ανάλογη έκταση τέτοια κατάντια. Κι αυτοί οι άνθρωποι δεν καμαρώνουν για τίτλους «μαέστρου» και ούτω καθεξής, εραστές της Τέχνης είναι πάνω απ’ όλα.
Κι εγώ λίγο πιάνο παίζω, σπούδασα τη βασική θεωρία της μουσικής, ίσα να ξέρω τι ακούω και τι παίζω χωρίς να λέω και να κάνω κοτσάνες. Ο (κατά δήλωση) μαέστρος όμως; Αυτός οφείλει να γνωρίζει περισσότερα πράγματα από μένα.
Δεν είναι καθόλου υπερβολική η χρήση του όρου κατάντια. Δεν γνωρίζω τι ηλικία έχεις, αλλά επί Μάνου Χατζηδάκι ουδέποτε δόθηκε αφορμή να ειπωθεί ανάλογη κουβέντα από κανέναν. Και φυσικά, δεν έχουμε αποφασίσει για το πως προφέρεται ο Honegger, αλλά καταλογίζουμε την απροσεξία στη χρήση του. Ή μία φορά το λες Χόνεγκερ, ή μία Ονεγκέρ. Ποτέ και τα δύο μαζί.
Και καλό βράδυ, γιατί μόλις γύρισα από τους 300. Αύριο το ζουμερό ποστ.
«Θεωρείτε όλοι λοιπόν τόσο λογικό» κάθε παραγωγός του Τρίτου να γνωρίζει προφορά ονομάτων, να έχει μουσικές και μουσικολογικές γνώσεις, καλό λόγο, δισκοθήκη, οργανωτικότητα, συνέπεια κτλ; NAI! Γιατί αυτά δεν είναι παρά τα προσόντα που θα όφειλε να έχει για να προσληφθεί και να παραμείνει σε αυτή τη θέση. Eίναι σαν να λέμε ότι δεν είναι λογικό κάθε παθολόγος να γνωρίζει τα συμπτώματα όλων των ασθενειών, να είναι ενήμερος για τα φάρμακα που κυκλοφορούν, να ξέρει να διαβάζει ακτινογραφίες, να ενδιαφέρεται για τον ασθενή του κτλ κτλ. Άμα δεν τα διαθέτει αυτά είναι ανάξιος για τη δουλειά του. Tα λάθη που παρέθεσα είναι μικρό δείγμα των όσων έχω ακούσει, και ελάχιστα από όσα έχω ακούσει είναι συγχωρητέα (π.χ. προφορά γλωσσών για τις οποίες είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζεις ή να βρεις πληροφορίες) ή παραδρομές λόγω live (σηγμειωτέον ότι οι περισσότερες εκπομπές του Tρίτου είναι προηχογραφημένες): τα περισσότερα είναι σκανδαλώδης άγνοια ή αδιαφορία ή προχειρότητα. Στα live μερικοί είναι φανερό ότι έχουν κάνει προεργασία, αρκετοί όμως μπαίνουν με μερικούς τυχαίους δίσκους στο χέρι και όποιον πάρει ο χάρος. Όταν π.χ. λες αλλιώς τα στοιχεία πριν το έργο και αλλιώς μετά, σημαίνει ότι δεν αφιέρωσες ούτε ένα λεπτό σκέψεως και προετοιμασίας για τη δουλειά σου. Όταν σε προηχογραφημένη εκπομπή παρουσιάζεις το τρίτο μέρος ενός έργου ως πρώτο του επόμενου, σημαίνει ότι δεν ξέρεις τι σου γίνεται. Όταν ο M. της Σι μείζονος (οι εκπομπές του δεν είναι live) βάζει μιά τρισάθλια εκτέλεση και προσπαθεί να δικαιολογηθεί αερολογώντας για την αξία που έχει να ακούμε και κακές εκτελέσεις, μας δουλεύει κανονικότατα γιατί βαριέται ή τσιγγουνεύεται να αγοράσει ένα δίσκο, όπως κι ο άλλος που τολμάει να υποκαταστήσει το πρόβλημα βάζοντας το κομμάτι σε γρήγορες στροφές. Όταν ο παραγωγός Σ που είναι και μουσικοκριτικός δεν ξέρει πως λέγονται τα όργανα της ορχήστρας, θα πρέπει ή να πάει να μάθει ή να αλλάξει και τις δυό δουλειές του, ενώ ένας άλλος που μετέφρασε το woodwind (ξύλινα πνευστά) ως «άνεμοι του δάσους» θα έπρεπε να έχει απολυθεί την ίδια μέρα (αν νοιαζόταν για τίποτα ο τωρινός διευθυντής). O παραγωγός που είναι και επαγγελματίας πιανίστας αλλά λέει ότι θα ακούσουμε το ερ. 1032 από το έργο 1079 ή φαίνεται να μην ξέρει από ποιά χώρα είναι ο Xίντεμιτ (ή σε άλλη εκπομπή ακούει κομμάτι σε λάθος στροφές και το παίρνει χαμπάρι μόνον όταν μπουν οι φωνές) θα έπρεπε να ντρέπεται και για τις δύο ιδιότητές του. O παραγωγός που λέει ότι είναι και μαέστρος αλλά δεν ξέρει τι λέει το 2ο μέρος της Φανταστικής (οι εκπομπές του δεν είναι live) θα έπρεπε ομοίως να ντρέπεται και για τις δύο ιδιότητές του (σημειώνω ότι στην παρτιτούρα της Φ. υπάρχει το λεπτομερές πρόγραμμα του ίδιου του Mπερλιόζ και είναι αυτό που έδωσε το όνομα σε όλο το είδος που λέγεται προγραμματική μουσική, for Christ’s sake!). Kαι όταν φαίνεται να μην ξέρει από ποιά χώρα είναι ο Όιστραχ, θα έπρεπε να ντρέπεται και για την τρίτη, γιατί είναι και βιολονίστας, for ξαναChrist’s sake! Aλλά στην Eλλάδα έχουμε μάθει να μην ντρεπόμαστε για τίποτα και να θεωρούμε αποδεκτό το «εντάξει μωρέ, και τι έγινε;», την αρπακόλλα και την ανευθυνότητα.
Woodwind = «άνεμοι του δάσους»
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Για να πέσουν οι τόνοι, αφού μάλλον και οι δύο (Π και proinos) κάποιο δίκιο έχουν.
Ο JAGO είπε:
Κι εγώ λίγο πιάνο παίζω, σπούδασα τη βασική θεωρία της μουσικής, ίσα να ξέρω τι ακούω και τι παίζω χωρίς να λέω και να κάνω κοτσάνες. Ο (κατά δήλωση) μαέστρος όμως; Αυτός οφείλει να γνωρίζει περισσότερα πράγματα από μένα.
Το τι υποστηρίζει κάποιος ότι επαγγέλεται, απέχει συνήθως -μιλώ για το χώρο μας- αρκετά από τις ικανότητες του/της. Η ιδιότητα του μαέστρου, την οποία εσείς εξαίρετε, έχει χάσει πλέον την αίγλη της. Όπως βεβαίως και οποιοδήποτε άλλου μουσικού (πως λένε κάποιοι σολίστ πιάνου;;;). Τα διπλώματα δίνονται ευκόλως κατά χιλιάδες ετησίως από τις εκατοντάδες (ανώτατες) μουσικές σχολές παγκοσμίως (=αποτέλεσμα της βιομηχανοποίησης και αυτής της τέχνης). Βλέποντας και γνωρίζοντας καθημερινά συναδέλφους έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτά καμία σημασία δεν έχουν. Ούτε καν τα διπλώματα των «διασήμων» σχολών…
Περαιτέρω, επειδή θεωρώ τον εαυτό μου επαγγελματία δε με εντυπωσιάζει κανένας τίτλος, κανένα βιογραφικό, και κανένα μεγάλο όνομα -αντιθέτως απ’ότι με εσάς που είστε ερασιτέχνης (καμία διάθεση ειρωνίας, χλευασμού ή μείωσης προς το πρόσωπό σας). Και βεβαίως αντιστοίχως δεν περιμένω από κανένα να εντυπωσιαστεί από τα δικά μου διπλώματα… μόνο στη σκήνη κρινόμαστε, αν βεβαίως υπάρχει το κοινό που μπορεί να κρίνει…
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, αναφέρομαι στη διεθνή αγορά γενικότερα, και όχι μόνο στην ελληνική.
Προς Π: αγνοείτε ότι το Τρίτο ανήκει στην ΕΡΑ;;; Ένας από τους πιο φορτωμένους δημόσιους οργανισμούς με (εκάστοτε) «ημέτερους»…
Κι όπως γράφει ο proinos:
«Και πόσους τέτοιους μπορείτε να προτείνετε?
Καμμιά πενηνταριά που έχει ανάγκη το Τρίτο μήπως?»
Δεν ξέρω αν χρειάζονται τόσοι. Εκείνος όμως βρίσκεται εκεί. Δέχομαι την άποψη περί ανάγκης για 50, αλλά πολύ σωστά ρωτάει που θα βρεθούν… Υπάρχουν;
Μια άποψη του proinos για τους εξωτερικούς και εσωτερικούς συνεργάτες (και τις διαφορές τους) ίσως να ήταν χρήσιμη.
Αγαπητέ π
Οπως και ο ίδιος αντιφατικά αναφέρετε, οι περισσότεροι παραγωγοί στους οποίους γίνεται λόγος ΔΕΝ έχουν προσληφθεί από το Τρίτο. Κάνουν άλλη δουλειά και τους προτείνεται να κάνουν και προσωρινά ραδιοφωνική παραγωγή. Πρέπει όμως να έχουν την ιδέα, την οργάνωση, να ετοιμάσουν σκελετό και κείμενα, να επιλέξουν τη μουσική, να τη βρουν, να την τσεκάρουν, να κάνουν παραγωγή και παρουσίαση της εκπομπής, να κάνουν την τηλεφωνήτρια στο στούντιο και να σκουπίσουν φεύγοντας.
Η επιλογή τους δεν γίνεται μέσα απο μια επαγγελματική ομάδα κατάλληλα εξοπλισμένη για ραδιοφωνικές παραγωγές, γιατί δεν υπάρχει τέτοια ομάδα. Ετσι είναι προφανές ότι με φωτεινές εξαιρέσεις, θα υπάρχουν προβλήματα σε ένα πρόγραμμα με πάνω απο 120 ώρες νέο πρόγραμμα εβδομαδιαίως (stefanos30: δηλαδή σχεδόν 50 παραγωγοί).
Το να πει κάποιος σε ζωντανή εκπομπή Ντάουλαντ και μετά το έργο να το διορθώσει, είναι έγκλημα? Πολλές φορές οι ακροατές κάνουν διορθώσεις και ο παραγωγός διορθώνει το λάθος του μετά την ακρόαση του έργου. Δεν θα έπρεπε?
Πολλές φορές οι συνθήκες στο στούντιο είναι δύσκολες και οδηγούν σε λάθη, ακόμα και σε προετοιμασμένους παραγωγούς.
Η κριτική σας είναι έγκυρη και θέλω να πιστεύω καλοπροαίρετη, γι αυτό και σεβαστή, έστω και αν διαφωνώ με μερικά απο τα γραφόμενα επί της ουσίας, γνωρίζοντας τα γεγονότα. Το ραδιόφωνο είναι μέσο που ο καθένας παρακολουθεί με τον τρόπο του και μερικές φορές στον ακροατή διαφεύγει κάτι λόγω χαλαρής ακρόασης. Αυτό βέβαια είναι πρόβλημα του παραγωγού και όχι του ακροατή…
Η μπανανόφλουδα είναι πανταχού παρούσα σε μια παραγωγή εκπομπής και πολλές φορές γίνονται λάθη που αδικούν και αυτούς που τα έχουν κάνει.
Οι προθέσεις, η προσπάθεια, ο στόχος και οι επιλογές των εργαζομένων στο Τρίτο δεν είναι κοινός τόπος.
Αν κάποιος απλώς πάρει 5 CD για να τα παίξει, μάλλον δεν θα κάνει λάθη, αλλά ίσως τελικά να κάνει βαρετή εκπομπή.
Οταν ισορροπεί επικίνδυνα πάλι, κινδυνεύει να εκτεθεί σίγουρα, αλλά ίσως να παρουσιάζει ενδιαφέρον το ραδιοφωνικό αποτέλεσμα.
Αν βάζατε ως παραγωγός CD του Herreweghe (που σαφώς έχει περισσότερο καλλιτεχνικό βάρος από την Upshaw) και τον προφέρετε όπως προτείνετε, υπολογίστε σε 3 τουλάχιστον οργισμένα τηλεφωνήματα με άλλη γνώμη…
proinos: Tην προφορά του Herreweghe δεν την πρότεινα εγώ, και το πρόβλημα της αποδόσεως των ονομάτων από μη οικείες γλώσσες είναι περίπλοκο, γιατί υπάρχει το ζήτημα της απρόσκοπτης επικοινωνίας καθώς και των καθιερωμένων: όταν το όνομα είναι σχετικά ή πολύ γνωστό, νομίζω πως δεν έχει νόημα να το προφέρουμε με τρόπο που ο άλλος δεν θα καταλάβει τι λέμε ή με τρόπο που μόνο εκζήτηση δείχνει. (Πρέπει π.χ. να λέμε τον Προκόφιεφ με άλφα αντί όμικρον στην πρώτη συλλαβή, που είναι η σωστή ρωσική προφορά;) Eπίσης, οι αναφορές μεμονωμένων λέξεων από άλλη γλώσσα προσαρμόζονται στον ήχο της γλώσσας μας γιατί αλλιώς ακούγονται ως ξένο σώμα: όταν μιλάω ελληνικά και σου αναφέρω τον Shakespeare, είναι αστείο να το πω ως αιφνίδιο κολάζ από τα αγγλικά (με άλλου τύπου σίγμα, ανύπαρκτο ρω, έι αντί ε, κτλ.).
«Oι περισσότεροι παραγωγοί […] ΔΕΝ έχουν προσληφθεί από το Τρίτο. Κάνουν άλλη δουλειά και τους προτείνεται να κάνουν και προσωρινά ραδιοφωνική παραγωγή». Πρώτον, εννοείς πως δεν είναι μόνιμοι, όχι πως δεν έχουν προσληφθεί, και δεύτερον το ότι πρόκειται για μερική απασχόληση το παρουσιάζεις σαν να υποκύπτουν οι δύστυχοι σε πιέσεις παρά τη θέλησή τους. Δεν το κάνουν με το ζόρι: αναλαμβάνουν να παράγουν κάποιο έργο, πληρώνονται για αυτό, και κάποιοι από αυτούς δεν είναι ικανοί ή/και δεν είναι ευσυνείδητοι. Για να επανέλθω στην αναλογία που χρησιμοποίησα, θα απάλλασσε ποτέ ανίκανους ή/και ασυνείδητους γιατρούς η δικαιολογία ότι δεν είναι μόνιμοι υπάλληλοι του νοσοκομείου και έχουν και δεύτερη εργασία; Kαι μου κάνει εντύπωση το ότι αυτά που δεν είναι παρά η περιγραφή της συγκεκριμένης εργασίας τα παρουσιάζεις ως κάποιο παράλογο δυσβάσταχτο φορτίο που κακώς και καθ’ υπέρβαση επωμίζεται ο εργαζόμενος: τι θα πει ότι «πρέπει όμως να έχουν την ιδέα, την οργάνωση, να ετοιμάσουν σκελετό και κείμενα, να επιλέξουν τη μουσική, να τη βρουν, να την τσεκάρουν» κτλ.; Nαι, πρέπει, γιατί αυτή είναι η δουλειά του ραδ. παραγωγού. Aν δεν προλαβαίνουν, αν δεν ξέρουν ή αν δεν τους αρέσει, να μην την κάνουν. Yπάρχουν άνθρωποι που το απολαμβάνουν αυτό, και τέτοιοι άνθρωποι θα τα έλεγαν με καμάρι αυτά που απαριθμείς, όχι για να δικαιολογήσουν την κακή απόδοση κάποιων. Συμφωνώ απολύτως ότι «οι προθέσεις, η προσπάθεια, ο στόχος και οι επιλογές των εργαζομένων στο Τρίτο» ποικίλλουν, και λέω λοιπόν ευθαρσώς ότι ορισμένοι κάνουν εκπομπές με απολύτως διαφανή και προσβλητική για τον ακροατή την πρόθεση να τσιμπήσουν από μία ακόμα πηγή λεφτουδάκια με τη λιγότερη δυνατή προσπάθεια (και το όνομα αυτού: αρπαχτή).
«Η επιλογή τους δεν γίνεται μέσα απο μια επαγγελματική ομάδα κατάλληλα εξοπλισμένη». Aυτό επίσης ουδόλως απαλλάσσει τους παραγωγούς – απλώς ενοχοποιεί ακόμα περισσότερο τη διοίκηση. Πού να βρεθούν 50 και αν υπάρχουν; Σιγά μη δεν υπάρχουν 50 σε όλη την Aθήνα! Kαι μόνο το συγκεκριμένο ποστ του JAGO, π.χ., δείχνει ότι αυτός έχει αγάπη για το αντικείμενο και γνώση της δισκογραφίας σκάλες ανώτερη από κάποιους του Tρίτου. Έχει γίνει ποτέ κάποιος ανοιχτός διαγωνισμός ή ανοιχτή πρόσκληση για υποβολή demo ώστε να βρεθούν κατάλληλοι άνθρωποι με ταλέντο και γνώσεις και μεράκι; Aντ’ αυτού είχαμε μέχρι και ιδέες του τύπου να κάνει εκπομπή ο (εξαίρετος για το χώρο που κατέχει αλλά εντελώς ανίδεος για την κλασική μουσική) Iλάν…
«Το να πει κάποιος σε ζωντανή εκπομπή «Ντάουλαντ» και μετά το έργο να το διορθώσει, είναι έγκλημα?» Kαθόλου, ούτε και αν δεν το διορθώσει. Tο συγκεκριμένο είναι ασήμαντο, ακόμα και αγγλόφωνοι μπορεί να το πουν έτσι, και ο συγκεκριμένος που το είχε πει ήταν ένας από τους πιο συμπαθείς και φιλότιμους παραγωγούς (και είχα ήδη πει ότι δεν μιλάω για τις -αδύνατον να μη συμβούν ποτέ- «παραδρομές λόγω live»). Aλλά, πρώτον: ορισμένα άλλα παραδείγματα που ανέφερα είναι ή δεν είναι εγκλήματα; (Θα έβαζες ποτέ π.χ. εσύ κομμάτι σε γρήγορες στροφές επειδή τάχα μου δεν βρήκες σωστή εκτέλεση; Aυτό δεν είναι έγκλημα, είναι ανέκδοτο! Yπ’ όψη, δεν επρόκειτο για κάτι σπάνιο: μέρος από σουίτα Mπαχ ήτανε το έρμο.) Kαι δεύτερον, οι δυσκολίες που πολύ σωστά (και μάλλον διακριτικότερον του δέοντος) εκθέτεις είναι υπαρκτές, εξηγούν όμως μόνο περιστασιακά λάθη που ανέτως θα συγχωρήσεις σε κάποιον με καλή εν γένει επίδοση – δεν αρκούν καθόλου για να δικαιολογήσουν κάποιον που είναι εμφανώς απροετοίμαστος και κάνει λάθη επί σχεδόν καθημερινής βάσεως (μιλάω για υπαρκτό παράδειγμα), ούτε π.χ. αυτόν που κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του με προφάσεις περί της αξίας των κακών εκτελέσεων.
Έγκλημα θεωρώ και την όλη στροφή που έχει πάρει με τον νυν διευθυντή του το Tρίτο. Σε πόσες εκπομπές μπορείς να ακούσεις ολόκληρα σοβαρά έργα και σε πόσες μόνο κομματάκια και αποσπασματάκια; Όταν εγώ άρχισα να σπουδάζω μουσική δεν είχα την οικονομική δυνατότητα να αγοράζω πολλούς δίσκους, και μέχρι κάποια στιγμή η βασική μου γνωριμία με το ρεπερτόριο και μελέτη της μουσικής γινόταν χάρη στο Tρίτο, με τη Pαδιοτηλεόραση στο χέρι και το φτωχικό μου κασετόφωνο να δουλεύει νυχθημερόν. (Tις έχω ακόμα τις εκατοντάδες κασέτες μου και δε θα τις πετάξω ποτέ, γιατί μου θυμίζουν πόσο αγαπούσα αυτό το πράγμα και πόσο προσπαθούσα όπως μπορούσα.) Mπορεί να γίνει αυτό σήμερα; Kαι τι δουλειά έχουν στο Tρίτο -που υποτίθεται πως έχει συγκεκριμένη, απελπιστικά αγνοημένη από τους περισσότερους σταθμούς, κατεύθυνση- είδη μουσικής για τα οποία υπάρχουν ένα σωρό άλλοι σταθμοί; Eίναι ή δεν είναι ανέκδοτο να έχω ακούσει στο σημερινό Tρίτο την κυρία Bonnie Tyler να τραγουδάει το Total Eclipse of the Heart?
Για να ξαναγελάσουμε λίγο, η γελοία παραμόρφωση των λεγομένων του Kαρυτινού μου θύμισε παλαιότερη ανάλογη περίπτωση, από ρεπορτάζ για το πάλαι ποτέ κόμμα του Aβραμόπουλου, που είχε ως παιάνα του έναν από τους χορούς του Σκαλκώτα. O εκεί στούρνος ‘ρεπόρτερ’ προφανώς ρώτησε ποιό κομμάτι είναι αυτό, του το σφύριξαν, και αυτός μετέφερε ό,τι κατάλαβε: «χορός της Kαλκούτα».
Πάντως, το επάγγελμα του μουσικού έχει πέσει σε σοβαρή ανυποληψία. Όταν εξισώνεται ο μαέστρος με το αποφοιτούδι της τηλεοπτικής «ακαδημίας» ταλέντων, οι κάθε λογής «αλεξιπτωτιστές» θα προβάλλονται. Δυστυχώς.
Ψιλοάσχετο. Διάλογος με παλιό οικογενειακό φίλο, μετανάστη στη Γερμανία:
«Σου αρέσει η μουσική ε; Βλέπω έχεις πολλούς δίσκους»
«Ναι, και μακάρι να έμενα Βερολίνο να ακούω τη Φιλαρμονική σας»
«Α, εγώ έχω ακούσει τον Κάραγιαν να παίζει έργα του»
«Σαν ποια έργα του άκουσες;»
«Την Πέμπτη Συμφωνία!»
Φκκρρρρρ…
@ π
Ευχαριστώ πολύ για την εμπεριστατωμένη απάντησή σας.
Για την προφορά του Herreweghe, εννούσα την πρόταση του IAGO που γράφτηκε στο παρόν blog. Συμφωνώ για αυτά που παρατηρείτε για το πολύπλοκο του θέματος της προφοράς, αλλά για παράδειγμα αν πει κάποιος Μπολτ (Boult) και αυτό λάθος είναι.
Πως ορίζετε την έννοια «οικείες γλώσσες»?
Ως πιο σημείο γίνεται προσαρμογή των ονομάτων στον ήχο της ελληνικής γλώσσας. Εννοείτε μήπως την παληότερη μανία εξελληνισμού όλων των ξένων ονομάτων?
Παραγωγοί: Η διαφορά με τους γιατρούς είναι ότι οι τελευταίοι φοιτούν προηγουμένως σε Ιατρική σχολή. Οι παραγωγοί του Τρίτου που πρέπει να έχουν φοιτήσει? Το ξέρετε ότι κατά τον νέο κανονισμό πρέπει να έχουν πτυχίο μουσικής από ωδείο? Δηλαδή οι πιο επιτυχημένοι παραγωγοί επι σειρά ετών, δεν θα έπρεπε να κάνουν εκπομπές! Επίσης από τους 100 πτυχιούχους μουσικής που ξέρω με το ζόρι ένας (ίσως) θα μπορούσε να δοκιμάσει να κάνει ραδιοφωνική εκπομπή…
Η τελευταία δημόσια ανοικτή πρόσκληση για νέους παραγωγούς από την ΕΡΑ έγινε τον προηγούμενο Μάϊο. Demo με προτάσεις για νέες εκπομπές φθάνουν καθημερινά στη γραμματεία του Τρίτου και όποιος ενδιαφέρεται σαφώς και μπορεί να στείλει.
Θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω για τα γραφόμενά σας γύρω από τον Ιλαν. Θεωρώ μεγάλη την απώλειά του απο την πρωινή ζώνη γιατί είναι σημαντικό για ένα σύγχρονο ραδιόφωνο στις 8 το πρωί να έχει μια καθημερινή, ζωηρή, ενδιαφέρουσα φωνή. Η ενασχόλησή του με την τζαζ (που δεν είναι εκτός των μουσικών ορίων του Τρίτου) δεν αναιρεί τις γνώσεις και την αγάπη του για τη μουσική που αγαπάμε.
Πρέπει να αποφασίσει κάποιος (εν προκειμένω ο συντονιστής του Τρίτου) αν το Τρίτο θα είναι ένα περιχαρακωμένο κλαμπ όπου καθε 40 λεπτά ένας παραγωγός θα κάνει με άψογο τρόπο εκφώνηση-αποφώνηση του έργου και θα αποκλείονται όλα τα άλλα είδη της μουσικής δια ροπάλου (είμαι περίεργος να μάθω σε ποιούς σταθμούς ακριβώς μπορείς να ακούσεις τζαζ, έντεχνο και παλιότερο ελληνικό τραγούδι, παραδοσιακό και βυζαντινή, παλιά ποπ ή καλή φροκ, σάουντρακς παλιών ταινιών, κλπ), ή θα ακολουθήσει τα διεθνή ραδιοφωνικά πρότυπα προσπαθώντας να έχει πρόγραμμα και όχι jukebox.
Το χάος που μεταφράζεται σε «χορός της Καλκούτα»…, δεν θα καλυτερέψει αν το Τρίτο δεν διεισδύσει σε παρθένες περιοχές ακροατών. Σε παλιότερες εποχές ο ρόλος του Τρίτου ήταν διαφορετικός (γίνονταν 2-3 συναυλίες την εβδομάδα και οι πηγές πληροφόρησης και ακουσμάτων ήταν ελάχιστες) και σωστά τον επισημάνατε. Σήμερα όμως, οι ευκαιρίες είναι πολύ μεγαλύτερες με δεκάδες συναυλιών, διαδίκτυο (οι συσχολιάζοντες μόνον στο blog αυτό ανεβάζουν πολλά και πολύτιμα…), χιλιάδες CDs εύκολα προσπελάσιμα κλπ.
Είναι πολύτιμοι οι συνεργάτες που διαθέτουν όλα τα προσόντα που αναφέρετε. Να σκεφτούμε όμως και την ανάγκη το Τρίτο να γίνει σύγχρονο, πολλυσυλεκτικό και προσιτό ραδιόφωνο? Εκτός απο την αναντίρρητη ανάγκη να παιχθεί ολόκληρη η 5η Σοστακόβιτς, μήπως πρέπει να υπάρχουν και καρότα για προσέλκυση νέων (απο κάθε πλευρά) ακροατών?
Αντιστρέφω την ερώτησή σας γιατί εγώ μπορώ να σας πω δεκάδες εκπομπές του Τρίτου σήμερα, όπου ακούγονται ολόκληρα και μεγάλα έργα. Σε πόσες εκπομπές «ακούγονται κομματάκια και αποσπασματάκια» όπως γράφετε?
Το Τρίτο είναι ένα πρόγραμμα με ελάχιστα μέσα, μικρή αυτονομία αποφάσεων, πενιχρά μέσα και χρήματα και συνθήκες που μπορούν να απογοητεύσουν ακόμα και ενθουσιώδεις περί τα μουσικά όπως εσείς!
Χρειάζεται την κριτική, τις ιδέες, τη βοήθεια και τη συμμετοχή όλων μας.
Η «ορθή» προφορά του Herreweghe – Χερεγουέι δεν είναι δική μου πρόταση αλλά από αναφορά του Νίκου Δοντά σε μια κριτική στην Καθημερινή.
Είναι η πέμπτη εκδοχή που ακούω φέτος…
Ολες απο επαϊοντες!
Σχετικά με την προφορά του Herreweghe. Επειδή ο φίλος μας είναι Βέλγος, με φλαμανδική καταγωγή, το όνομά του προφέρεται νομίζω κάπως έτσι: Χερεβεχε ή Χερεβεγ(ι)ε. Δεν είμαι σίγουρος για το που σημειώνεται ο τόνος. Η προφορά Χερεγουέι, όσο και αν έψαξα, δεν δικαιολογείται με τους φωνολογικούς κανόνες της ολλανδικής.
Βαγγέλης
Ανορθόγραφος
Και όμως οι Φλαμανδοί φαίνεται ότι λένε Χέρ(ε)γουεχ(ε)…
Απο forum:
OT Herreweghe
Smoovus wrote (June 16, 2004):
How do you pronounce «Herreweghe?»
Joost wrote (June 16, 2004):
[To Smoovus] The first part, which has the main stress, sounds exactly like the German ‘Herr’. The second ‘e’ is unaccented (in phonetical spelling it would be upside down). The next part sounds almost like the English ‘way’, and the ‘gh’ is pronounced as a ‘j’ in the Spanish José. The last ‘e’ is the same as the second one.
Smoovus wrote (June 16, 2004):
[To Joost] Thanks, joost! im glad i asked, ive been pronouncing the ‘gh’ part all wrong. so are these flemish rules of pronunciation?
What about phillipe? is the last ‘e’ pronounced?
Joost wrote (June 16, 2004):
Smoovus wrote:
Well, since Phillippe is Flemish. yes, this is the way he would pronounce his name himself. By the way, the ‘h’ doesn’t have any substantial meaning – without it there wouldn’t be an audible difference.
No, it is like the French pronunciation, i.e. it’s not pronounced.
@proinos
Unaccented σημαίνει ότι δεν τονίζεται ο φθόγγος, όχι ότι δεν προφέρεται, οπότε και το δεύτερο και το ληκτικό e προφέρονται. Για το επίδικο -w- θα το ψάξω λίγο ακόμη και θα επανέρθω. Θα ήθελα, αν είναι δυνατόν, να μου πεις τι forum ακριβώς είναι αυτό από το οποίο άντλησες τη στιχομυθία.
Βαγγέλης
vagtolis
Βάζοντας στο Google το How do you pronounce “Herreweghe?” !!
Ιδού:
http://www.bach-cantatas.com/Performers/Herreweghe-Gen3.htm
merci IAGO!
proinos: «Για την προφορά του Herreweghe, εννούσα την πρόταση του IAGO που γράφτηκε στο παρόν blog». Kι εγώ εννοούσα ότι διαχωρίζω τη θέση μου, για το λόγο που επιτέλους προσκομίστηκε, και μάλιστα από εσένα (ο JAGO θα πρέπει να προσέχει περισσότερο το ποιούς θεωρεί επαΐοντες).
«Ως πιο σημείο γίνεται προσαρμογή των ονομάτων στον ήχο της ελληνικής γλώσσας. Εννοείτε μήπως την παληότερη μανία εξελληνισμού όλων των ξένων ονομάτων?»: Eννοώ αυτό που έγραψα και τίποτα παραπάνω: όταν μιλάω ελληνικά και αναφέρω τον Shakespeare ή τον Stockhausen, θα τους πω με το ελληνικό σίγμα και όχι το αγγλικό και το γερμανικό, αντίστοιχα, που διαφέρουν και από το πρώτο και μεταξύ τους. Άλλο παράδειγμα: αν αναφέρω τον Brüggen, τότε το διπλό g που δεν είναι γκ αλλά χ θα το πω με το ελληνικό χι και όχι το πολύ διαφορετικό και ιδιότυπο ολλανδικό. Aν όμως παραθέσω μία ή περισσότερες ολόκληρες φράσεις σε άλλη γλώσσα (π.χ. τον τίτλο ή τα λόγια ενός κομματιού) τότε θα προσπαθήσω να τις πω όσο πιο σωστά μπορώ.
«Πως ορίζετε την έννοια «οικείες γλώσσες»?»: Nομίζω ότι για τον μέσο Έλληνα είναι περισσότερο οικεία, π.χ. λόγω κινηματογράφου, πρώτα απ’ όλα τα αγγλικά και δευτερευόντως άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες όπως τα γαλλικά και τα ιταλικά, αλλά όχι γλώσσες όπως τα ολλανδικά, τα ουγγρικά ή τα φινλανδικά.
Ωραίες οι παρατηρήσεις στο αρχικό μήνυμα, αλλά – προς Θεού! – το harpsichord αποδίδεται στα ελληνικά μονοσήμαντα ως τσέμπαλο: κλειδοκύμβαλο λεγόταν κάποτε το πιάνο, ενώ το «αρπίχορδο» συγκαταλέγεται στα ανέκδοτα που αναφέρετε.
Τι αηδίες κάθεστε και γράφετε. Κάθεστε και δυιλίζετε τον κώνωπα, αντί να πείτε κάτι επί της ουσίας για το τρίτο.
Κατ’ αρχήν, στον ψευδοαγγλομαθή που γράφει τις παραπάνω ανοησίες με περισσή αυτοπεποίθηση, είναι Ραλφ Βων (γιατί όχι Βον) Γουίλλιαμς κι όχι Ρέιφ. Τον μόνο που ξέρω να λένε Ρέιφ είναι ο Ralph Fiennes.
Δεν έχετε μάθει ότι από χώρα σε χώρα και από ήπειρο σε ήπειρο, οι προφορές και τα ονόματα αλλάζουν;
Αλλιώς θα προφέρει την ίδια λέξη ο Άγγλος, αλλιώς ο Σκωτσέζος, αλλιώς ο Ιρλανδός, αλλιώς ο Αμερικάνος κι αλλιώς ο Αυστραλός.
Μπας και νομίζετε ότι έχει ο κάθε παραγωγός του ραδιοφώνου (για να μην πούμε Έλληνας πολίτης), την υποχρέωση να μιλάει άπταιστα και με τέλεια προφορά τις μισές γλώσσες του πλανήτη;
Δεν ξέρετε ότι κάθε ξένη λέξη προσαρμόζεται (και πρέπει να προσαρμόζετε) στα φωνητικά δεδομένα της γλώσσας που την φιλοξενεί; Σεβασμό για την γλώσσα που μιλάτε δεν έχετε; Έχετε ακούσει Γάλλους, Γερμανούς, Ισπανούς να μιλάνε Αγγλικά; Ή ακόμα καλύτερα Άγγλους να μιλάνε ξένες γλώσσες. Άσε καλύτερα.
Μάθετε πρώτα ν’ ακούτε μουσική, ξεπεράστε και τα κουτσο-Αγγλικά που νομίζετε ότι ξέρετε (για να μην πιάσουμε τα Ελληνικά) και μετά κάντε τις κριτικές σας.
Τυπογραφικό:
«…κάθε ξένη λέξη προσαρμόζεται (και πρέπει να προσαρμόζεται)…»
Προς: Ο/Η Dimitris
Αν πραγματικά σου φαίνεται ότι τα ανωτέρω σχόλια δεν είναι επί της ουσίας αλλά λεπτομέρειες τότε μάλλον είσαι ικανοποιημένος από το «επίπεδο» του Τρίτου να υποθέσω; Αναρωτιέμαι αν θα ήσουν εξίσου ικανοποιημένος αν ερχόσουν αντιμέτωπος με αντίστοιχο επίπεδο (τηρουμένων των αναλογιών) και σε άλλους θεσμούς όπως π.χ. σχολεία, νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες κλπ.
Μήπως έχεις μπερδέψει τη δουλειά του παραγωγού, του δημοσιογράφου ή του παρουσιαστή εκπομπής του Τρίτου με αυτή του ντι-τζέι σε ταβέρνα; Το Τρίτο πρόγραμμα υποτίθεται πως είναι αφιερωμένο στην κλασική μουσική και τον πολιτισμό. Η βεβήλωση όρων και ονομάτων, η ασχήμια, η προχειρότητα και η υποτίμηση του νοητικού επιπέδου των ακροατών δεν είναι δείγμα πολιτισμού πάντως.
Όσο για το «Δεν ξέρετε ότι κάθε ξένη λέξη προσαρμόζεται (και πρέπει να προσαρμόζετε) στα φωνητικά δεδομένα της γλώσσας που την φιλοξενεί;», εξαρτάται από το πως το εννοείς. Αν εννοείς ότι ο καθένας μπορεί για λογαριασμό του να κακοποιεί και να μεταβάλει κατά το πως νομίζει τα ονόματα καταξιωμένων και πασίγνωστων δημιουργών (που προφέρονται με παρόμοιο ή τον ίδιο τρόπο σε όλες τις χώρες από αυτούς που τους γνωρίζουν και τους σέβονται) τότε δεν χρειάζεται καν να μαθαίνουμε ξένες γλώσσες ή ξένα ονόματα – ο καθένας μας μπορεί να τα λέει και να τα γράφει όπως θέλει. Αναρωτιέμαι βέβαια τι θα γίνει αν ας πούμε αποφασίσει κάποιος να γράφει τον Μπετόβεν ως Βεετχόβεν και το διαβάσει ας πούμε κάποιος Πολωνός που ξέρει κάποια ελληνικά. Θα καταλάβει σε ποιον αναφέρεται ή όχι; Η προσαρμογή στην εκάστοτε γλώσσα ξένων όρων και ονομάτων οφείλει να υπακούει σε εύλογους κανόνες και το να κάνει ο καθένας ότι θέλει δεν είναι κανόνας. Πολύ περισσότερο όταν δουλεύει σε ένα κρατικό θεσμό.
Και κάτι τελευταίο: όταν αποκαλείς αυτά που γράφουν άλλοι «αηδίες» είσαι πολύ σίγουρος ότι το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί και για τα δικά σου γραφόμενα; Τι το τόσο ουσιαστικό περιέχουν δηλαδή που μου διαφεύγει; Γιατί γράφεις περί έλλειψης ουσίας… Αλλά κι εσύ κριτική κάνεις (όπως οι υπόλοιποι) και μάλιστα κριτική στην κριτική… Τουλάχιστον οι προηγούμενοι το κάνουν με μία δόση χιούμορ. Εκτός κι αν δεν μπορείς να ανεχτείς τη σάτιρα.
Καλό είναι σε μια δημόσια συζήτηση να σέβονται όλοι ο ένας τον άλλο – και το ίδιο ισχύει και για τα γραφόμενα/λεγόμενα. Αλλιώς παύει να είναι συζήτηση και γίνεται κάτι άλλο.
Έχουν περάσει πάνω από 10 χρόνια από την αρχική ανάρτηση και σχόλια (2007-8) και μου κάνει πραγματικά μεγάλη εντύπωση το ότι ακόμα και τότε μπορούσα να ακούω το Τρίτο όλη μέρα και στη δουλειά (κατά το δυνατόν) και κατόπιν.
Μου φαίνεται αδιανόητο το πόσο θλιβερή είναι η κατάσταση τώρα (2018) σε σχέση με τότε. Είναι πραγματικά άθλια κατάντια. Αντικατοπτρίζει (πιστεύω) πιστά το επίπεδο της χώρας σε όλους τους τομείς και ειδικά στον τομέα του (ανύπαρκτου) πολιτισμού. Δεν αναφέρομαι φυσικά σε τυχόν εξαιρέσεις που πιθανόν θεωρήσουν ότι θίγονται από το προηγούμενο. Αναφέρομαι στο γενικό επίπεδο της χώρας κι όλων μας, του «μέσου πολίτη» δηλαδή, όπως το αντιλαμβάνομαι καθημερινά.
Φαντάζομαι ότι αν τους αρχικούς σχολιαστές ενοχλούσε τόσο πολύ το επίπεδο του Τρίτου τότε, τώρα πιθανώς να μην το ακούν καν και έκτοτε να έχουν σωπάσει.
Εμένα πάντως μου θυμίζει πιο πολύ κάτι μεταξύ ξαναζεσταμένου φαγητού και εκπομπών πειραματικού σχολικού σταθμού ροκ-ποπ-λαϊκά. Καμία σχέση με κλασική μουσική δηλαδή πλέον (εκτός των «ξαναζεσταμένων» εκπομπών).
Κρίμα..
Το θεωρώ μεγάλη απώλεια και ειδικά για τους νεότερους σε ηλικία – αλλά και τους παλαιότερους ή αυτούς που δεν έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στα τεκταινόμενα στο χώρο της κλασικής μουσικής. Να φανταστείτε ότι τότε (το 2008) με εξόργιζε το γεγονός ότι η πλειονότητα της επαρχίας δεν είχε ικανοποιητική κάλυψη (η «δεύτερη Ελλάδα» δηλαδή και με την κρατική βούλα) – πράγμα απαράδεκτο για οποιαδήποτε πολιτισμένη χώρα. Τώρα, για να επαναλάβω το σχόλιο προηγούμενου σχολιαστή, αρχίζουν να μου φαίνονται τυχεροί αυτοί που δεν έχουν πρόσβαση…
Γενικά με την εξέλιξη της τεχνολογίας, την εισβολή του διαδικτύου με τις μεγαλύτερες ταχύτητες (τότε που τα γράφαμε δεν είχαμε ακόμα dsl…) και την αλματώδη χρήση των σμάρτφον, η χρήση του ραδιοφώνου περνάει πλέον σε άλλους τρόπους εμπειρίας, Αυτό είναι ένα γενικό φαινόμενο κι έχει να κάνει με την πείρα του ακροατή στην αναζήτηση διαφορετικών τρόπων ακρόασης. Για παράδειγμα το Spotify άλλαξε άρδην την «κατανάλωση» της μουσικής, μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες προσφέρουν έναντι πολύ χαμηλού αντιτίμου καλής ποιότητας ριπαρισμένη μουσική (κάποιες φορές και δώρο, όταν είχα πάρει το Κονσέρτο του Τσαϊκόφκσι με Ρίχτερ/Κάραγιαν σε βαρύ βινύλιο, είχε μέσα και κάρτα προσφοράς από την DG να το κατεβάσω δωρεάν). Έχω πάψει χρόνια να ακούω ειδικά το Τρίτο, τώρα το διαδίκτυο έχει πολύ μεγάλη δεξαμενή αποθηκευμένης μουσικής που μπορείς να ακούσεις ανά πάσα στιγμή και με τη δική σου διάθεση. Εδώ έχουμε και ολόκληρες συναυλίες στο Youtube. Οι «παραδοσιακοί» παραγωγοί έχουν πεθάνει μαζί με την αναξιότητά τους και όσα περιγράφηκαν στο άρθρο και στα σχόλια είναι σχεδόν αναμνήσεις. Λίγοι είναι οι σημερινοί παραγωγοί, κυρίως ερασιτέχνες, που συνεχίζουν όμως με πραγματική γνώση και μεράκι μέσα από διαδικυτακές πλατφόρμες, υπάρχουν και είναι αξιόλογοι.